شناسایی پهنه های آب و هوای رویشی استان فارس با تأکید بر گسترش جنگل‌های بنه

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

3 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران

چکیده

منطقه‌ی رویشی زاگرس دومین رویشگاه جنگلی مهّم کشور (بعد از منطقه‌ی شمال) محسوب می‌شود. جهت بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر گسترش تیپ‌های مختلف بنه در استان فارس، با استفاده از داده‌های 32 ایستگاه همدید منطقه، 26 متغیر اقلیمی که از لحاظ شرایط بوم‌شناختی اهمّیّت بیشتری داشتند، انتخاب و با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی، عوامل مؤثر در پراکنش این تیپ‌ها بررسی شد. سه مؤلفه‌ی دمایی، بارشی و بادی با 9/85 درصد از پراش داده‌ها، مهم‌ترین عامل تعیین کننده‌ی رفتار اقلیمی در استان می‌باشند. نمرات عاملی و متوسط متغیرهای اوّلیه در هر یک از تیپ‌های کیکم- بنه، بادام- بنه، بنه غالب و بلوط- بنه برآورد شده و تأثیر عناصر دما، بارش، باد و نیز متغیرهای اوّلیه‌ی اقلیمی بر تیپ‌های مختلف بنه تعیین گردید. جهت بررسی تأثیر ارتفاع بر پراکنش تیپ‌های مزبور، نقشه‌ی رقومی ارتفاعی، تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهم‌ترین عنصر اقلیمی مؤثر در پراکنش تیپ بلوط- بنه عنصر بارش می‌باشد که بیشترین امتیاز عاملی مثبت را در قسمت‌های غربی استان با ارتفاع متوسط 1601 متر، کسب کرده است. امتیاز مؤلفه‌ی دما، در تیپ کیکم- بنه نسبت به بقیه‌ی تیپ‌ها کم‌ترین مقدار را نشان می‌دهد که مؤید این نکته است که تیپ کیکم- بنه به افزایش دما حساس است. عنصر دما یک عامل مثبت برای رشد و استقرار بنه غالب می‌باشد. به‌طورکلی، تیپ بادام- بنه مقاومت بهتری درمقابل تغییرات ارتفاع و تمام عناصر اقلیمی مورد مطالعه داشته که باعث حضور گسترده‌ی آن در بیشتر قسمت‌های استان و در نتیجه در اقلیم‌های مختلف، شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying Vegetative Climate Zones in Fars Province with Emphasis on the Spread of Pistachio Forests

نویسندگان [English]

  • Majid Montazeri 1
  • Golamreza Ghahari 2
  • Mohammad Reza Negahdarsaber, 3
1 University of Isfahan
2 researcher of Fars Research Center for Agriculture and Natural Resources, Shiraz, I. R. Iran.
3 Fars Research Center for Agriculture and Natural Resources, Shiraz, I. R. Iran.
چکیده [English]

To determine effect of the climatic factors on distribution of Wild pistachio (pistacia atlantica) forests in Fars province, data of 32 synoptic stations were collected. 26 climatic variables based on their ecological importance were tested and were distinguished by using Principal component analysis most effective climatic variables on wild pistachio forest type's distribution. Temperature, rainfall and wind were the most important elements to climatic conditions on the wild pistachio forest types in the province with 85.9% of data variations. In 4 main wild pistachio forest types include Persian Oak-wild pistachio, Maple -Wild pistachio, Almond- Wild pistachio and dominant wild pistachio, the component scores and mean of them were calculated and the level of effects on temperature, rainfall, wind and the other primary climatic variables on forest types were estimated. For determine on land elevation effect on wild pistachio forest type, the digital elevation map of Fars province prepared. The advantages showed that the most effective climatic elements in Persian Oak- Wild pistachio forest type was rain which had more component score in western forest of province with 1601 m mean altitude. In Maple - Wild pistachio type, the score of temperature was less than the other factors that proved this forest type sensitive in increase of temperature. Temperature is a positive factor for dominant wild pistachio type growing. Over all, Almond- Wild pistachio forest type has more tolerant in front of altitude and climatic factors variations that is causes of presentation this forest type in various climatic areas in Fars province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climatic regionalization
  • Pistachio Forests
  • Fars Province
  • Principal Component Analysis

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار